ŞEYH ALİ SEMERKANDİ 1300-1442

       ANKARA’NIN ÖZLERİ: YABANABAT’IN 142 YILLIK ÖZÜ

                 ŞEYH ALİ SEMERKANDİ 1300-1442 (H.720-862)

          Asıl adı Ali’dir. Doğduğu  veya  geldiği  yerin  Semerkant  olması  nedeniyle ‘Semerkandi’ denilmiştir. 1571 yılında II. Selim Han’a ait Berat-ı Hümayunda  Hz. Ömer (r.a.)’in soyundan ’ Farukiye’ sülalesinden bir aileye mensup olduğu  açıkça  zikredilmiştir.

          Tahsilini Semerkant’ta yaptıktan sonra Buhara’ya giderek Alaaddin Buhari’nin talebesi olur. Tasavvufta  kemale  erer. Bahru’l Ulum  adlı  tefsir  kitabını  yazdığı  rivayet  edilir. Şam, Kudüs şehirlerini dolaşır. Mekke’de Kabe-İ Muazzama’da imamlık yapar. Daha sonra Peygamberimizin  Ravza-i  Mutahharasında  7  sene  türbadarlık  yapar. Gördüğü rüya üzerine Anadolu’ya gelir. Önce Karaman daha sonra Alanya , Çankırı  ve Eskipazar (Örenşar ) ilçesinde irşad faaliyetlerini sürdürür. Örenşar’dan Kızılcahamam’a bağlı Çatak karyesine gelir. Buradan da Çamlıdere’ye (Kuzviran, Şeyhler, Ali Dede Şeyhler) gelerek yerleşir. Miladi 1442 yılında 142 yaşında iken  vefat etmiştir. Mübarek kabri bugün ki Çamlıdere Kabristanının tam ortasında bulunmaktadır. Şeyh Ali Semerkandi  hazretleri uzun boylu, iri yarı. Bugday renkli, kırmızı  benizli, elleri  oldukça  büyük, bıyıklı  ve ak sakallı idi.

            Semerkandi Hazretlerinin soyundan gelen alimler arasında Ahmet Hulusi Efendi ve Ebu Bekir Sıddık Efendi ile başka köylere giderek yerleşen ve dergah açan Otacı Şıhlar köyündeki Miletvekillerimizden Prof.Dr.Eyüp SANAY’ın soyundan geldiği Şeyh Abdurrahman Efendi ile  Bardakçılar köyündeki Halil Dede vardır

           Sıgırcık Suyu:

            O tarihlerde Osmanlı Başkenti olan Bursa’da bir çekirge afeti meydana gelir. Zamanın bütün ziraatçılarının uğraşmaları da bu afeti engelleyemedi. Alimlere ve velilere haberler gönderilerek çare soruldu. Şeyh Ali Semerkandi  Hazretleri dağda asasını vurarak çıkardığı sudan bir miktar gönderdi.Çekirge afetinin bulunduğu bölgelere bu sudan azar azar döküldü.Çok kısa bir zaman içerisinde  çekirgeler kayboldu.

            Padişah Sultan Murad çekirge afetinden kurtulmalarna vesile olan Şeyh Ali Semerkandi Hazretlerini  Bursa’ya davet ederek ,kendisine çok izzet ve ikramlarda bulundu.Bursa’da kalmasını rica etti. Çamlıdere’ye dönmek istediğini görünce fermanla Çamlıdere’lilere  askerlik ve toprak  kirası mükellifiyetlerinden muaf olmalarını emir verdi. Bu durum diğer Osmanlı Padişahlarınca da Fermanlarla Kurtuluş Savaşımıza kadar devam etti.

           Çekirge (Sıgırcık Suyu) o günden sonra çekirge afeti olan bölgelerde kullanılmış ve hep faydası görülmüştür.

           Çekirge suyu kaynağı Çamlıdere’nin kuzeyinde Bugün ki  Karabük İlinin Eskipazar İlçesi Sudeyaka  köyü Şıhlar mahallesi yakınlarındadır.

          Menkibeleri :

          Köylüler sığırlarını otlatacak kimseyi bulamıyorlardı. İnsanların sıkıntısını gören  Semerkandi  Hazretleri  onlara ‘sığırlarınızı otlatabilirim ,bu işten dolayı sizde herhangi bir ücret istemiyorum.’ Dedi. Köylüler çok memnun oldular. Sığırlarımız ile buzağılarımızı beraber otlatıp,buzağıların annelerini emmeden otlamalarını sağlaması istirhamında bulundular. O da kabul etti. Semerkandi Hazretleri otlak  yerinde sığırlara dönerek ‘Ey inekler ve buzağılar! Akşama kadar beraber otlayınız, yalnız buzağılar annelerini emmesinler, annelerde yavrularını emzirmesinler.’ Dedi. Bu söz üzerine anneler buzağılarını emzirmedi. Akşam merak içinde bekleyen köylüler ineklerin memelerinin süt içinde olduğunu gördüler ve şaşıp kadılar. Bunun bir keramet olduğunu, Şeyh Ali Semerkandi Hazretlerinin büyük bir Veli olduğunu anladılar

            Semerkandi hazretleri bir gün kırda sığırları otlatırken bir kurdun bir öküzü öldürmek için hazırlandığını gördü. Kurda ‘Ey kurt bu öküzü öldürmek için kimden izin aldın’.dedi. Kurt’ta dile gelerek ‘öküz benim nasibimdir. Allah’ın  izni ile onu öldürüp onu yiyeceğim.’dedi. Semerkandi Hazretleri ‘ben bu durumu öküzün sahibine anlatayım . bugün müsaade et yarın gel.’dedi. Kurt peki diyerek gitti. Öküzün sahibi anlatılanlara inanmadı. Ertesi günü öküzü yine sığıra gönderdi. Kurt  yine gelip öküzün başına dikildi. Semerkandi Hazretleri  kurt’ta gelip ‘mademki yiyeceksin öküzü öldürüp derisine zarar vermeyecek şekilde ye’.dedi. Akşam öküzün sahibi öküzün yerine derisinin geldiğini görünce hadiseyi sorup durumu öğrenince, Semerkandi Hazretlerine inanmayıp, uygun olmayan sözler söyledi. Ertesi günü Kadı’ya şikayet etti.Kadı her iki tarafı dinledikten sonra Semerkandi Hazretlerine  şahidin var mı diye sordu. O da’ orada bulunan hadiseyi gören kayalar ve ağaçlar şahidimdir.’ Dedi. Bu sözü der demez  Hadisenin geçtiği  yerde gürültüler koptu. Kayalar ve ağaçlar harekete geçerek kadı efendi’nin olduğu yere doğru gelmeye başladılar. Bunun üzerine Semerkandi Hazretleri ‘ey! Kayalar ve ağaçlar olduğunuz yerde durun ’deyince durdular. Kadı ile davacı ve orda bulunanlar hayretler içinde kaldılar. Şeyh Ali Semerkand’in  büyüklüğünü  anladılar  ve  Semerkandi  Hazretlerinin  talebelerinden  oldular.

                     Şeyh Ali Semerkandi hazretlerine ait yukarıda anlattığım gibi bir çok menkibe bugün de halk arasında anlatılmaktadır. Milletimiz bu yolla bu mübarek şahsiyetin ululuğunu kendince dile getirmektedir. Şeyh Ali Semerkandi Hazretleri; Mekke’de Kabe-i Muazzamada İmamlık yapacak derecede Ehli Kur’an olan, Efendimiz Hz.Muhammet(s.av.)’in  sevdalısı , senelerce Ravzasında türbedarlık yapan, Kızılcahamam Berçin Çatak köyü ve Çamlıdere’de açtığı Medreselerle bir çok ilim adamı yetiştiren, yaşadığı bölgeye rahmetler getiren bir ulu çınardır.

                        ‘Niyet hayır,akıbet hayır’,’Bütün mazlumlar,garibanlar bir millettir.’diyen ,Anadolu’muzun ve Bölgemizin manevi ana direklerinden olan Şeyh Ali Semerkandi Hazretlerinden Allah (c.c.) razı olsun ve rahmet eylesin. Bizlerin de Hak’ka kul, Peygamberimiz Hz.Muhammed (s.a.v.) efendimize ümmet,Şeyh Ali Semerkandi Hazretlerine layık evlatlar olmamızı nasip etsin.

                                                              Selim ŞENOL